مُدل سکولار شدن غرب

اومانیسم دینی و اومانیسم سکولار

اومانیسم یک نظام فکری منسجم است که دعاوی وجودشناختی، معرفت‏شناختی، تربیتی، زیبایی‏شناختی، اخلاقی و سیاسی خاصِ خود را مطرح می‏کند.   برای فهم بهتر اومانیسم، لازم است نگاهی به سابقه پیدایش این تفکّر داشته باشیم. واژه "humanism" یا "humanismus" که امروزه به کار می‏رود، از واژه "humanista" برگرفته شده است که در دوران رنسانس به‏کار می‏رفت و به معلمان و دانشجویان علوم انسانی اشاره داشت. واژه اخیر، خو...

عقلانیت دینی و سکولار

هدف این مقاله تحلیل و بررسی عقلانیت دینی و سکولار در اندیشه متفکران اسلام است. به منظور دست یابی به این هدف ابتدا به مفهوم و کالبد شکافی عقلانیت و سپس به ویژگی های عقلانیت دینی و سکولار پرداخته شده است. پس از بررسی الگوهای عقلانیت سکولار به تحلیل و بررسی عقلانیت مطرح در اندیشه متفکران مسلمان می پردازیم که به دو سرمشق تجزیه شده است. الگوی نخست، عقلانیت فلسفی است که با عقلانیت دینی پیوند دارد و ا...

فهم هرمنوتیکی تقابل ایران و غرب در عصر جهانی شدن

جهانی شدن، پدیده‌ای است که تأثیرات قابل ملاحظه‌ای بر زندگی بشر امروز گذارده است، تا آن جا که می‌توان عصر کنونی را «عصر جهانی‌شدن» نامید. مفاهیمی همچونآزادی، دموکراسی و حقوق بشر، از جمله مفاهیمی هستند که در این عصر، رویکردی جهانی پیدا کرده و با توجّهبه تفوّق تفکر غربی و لیبرال دموکرات در عصر کنونی، این مفاهیم، از منظر تفکّر لیبرال دموکراسی معنا شده، و هر تفسیر و قرائت جدیدی از این مفاهیم که توسط «د...

عقلانیت دینی و سکولار

هدف این مقاله تحلیل و بررسی عقلانیت دینی و سکولار در اندیشه متفکران اسلام است. به منظور دست یابی به این هدف ابتدا به مفهوم و کالبد شکافی عقلانیت و سپس به ویژگی های عقلانیت دینی و سکولار پرداخته شده است. پس از بررسی الگوهای عقلانیت سکولار به تحلیل و بررسی عقلانیت مطرح در اندیشه متفکران مسلمان می پردازیم که به دو سرمشق تجزیه شده است. الگوی نخست، عقلانیت فلسفی است که با عقلانیت دینی پیوند دارد و ا...

تحلیل مبانی معرفتی نسبی‌گرایی در اخلاق سکولار

نظر به اینکه نسبی‌گرایی اخلاقی ریشه در نسبیت معرفت دارد، پرداختن به مبانی معرفتی آن ضرورت دارد. در این نوشتار سه مبنای عقل‌گرایی، فردگرایی و تقلیل‌گرایی بررسی خواهد شد. از آنجا که نسبی‌گرایی شاید در سطح اخلاق دینی نیز مطرح شود، با قید اخلاق سکولار امکان اول از بحث خارج می‌شود. از میان مبانی نسبی‌گرایی، عقل‌گرایی حداقلی بر آن است که محرک اخلاقی انسان عقل نیست، بلکه احساس است. عقل صرفاً ابزاری محا...

دو گفتگو در باب حکومت دینی، حکومت سکولار